November 2023 • Geschreven door Nienke Hilhorst
Ecopsychologie.
Een aantal jaar geleden volgde ik een Jaaropleiding Toegepaste Ecopsychologie. Ecopsychologie bevind zich op het snijvlak tussen ecologie en psychologie. Vanuit deze wetenschap zijn deze twee termen niet los van elkaar te zien. Ze zijn met elkaar verbonden.
In de psychologie wordt ingezoomd op het innerlijke leven van de mens. Eventueel worden daar omgevingsfactoren als gezin, familie en iemands verleden in meegenomen, maar er is vaak geen tot weinig aandacht voor de externe context waarin men leeft.
Andersom ontbreekt de relatie ook: wanneer we het hebben over Ecologie – , wordt daarmee bedoeld “het bestuderen van zowel de wisselwerking tussen organismen onderling, binnen populaties en levensgemeenschappen.”*. De mens wordt hiervan over het algemeen uitgesloten (behalve wanneer het gaat over human ecology). Zo zijn mens en niet-menselijke leefgemeenschappen van dus per wetenschap van elkaar gescheiden. Ecopsychologie is het vakgebied dat binnenwereld en buitenwereld bij elkaar brengt en uitgaat van relaties. Met onszelf, met andere mensen en met ander niet menselijk leven. Welk verhaal vertellen wij over deze relaties? Wat zegt onze cultuur over deze relaties? Zijn deze wederkerig? Of juist niet?
Ecopsychologie is niet beperkt tot wetenschap, maar put ook uit kunt, filosofie, geschiedenis, religie(s), en de oeroude tradities, mythes en rituelen van natuurvolkeren.
Het gaat uit van het feit dat álles met elkaar verbonden is. De planeet en iedereen die haar bewoont behoort tot één en hetzelfde ecosysteem – wat onderverdeeld is in talloze kleinere ecosystemen. Dat geldt dus ook voor ons mensen. Het feit dat wij ons nog wel eens buiten of boven deze ecosystemen plaatst, ligt precies aan de basis van de problemen die we vandaag de dag wereldwijd vinden; zowel op persoonlijk vlak als op wereldschaal. We zijn onderdeel van het systeem, net als alle andere wezens. En om een betere relatie te kunnen opbouwen met onze leefwereld, hebben we een nieuw perspectief nodig; een nieuw wereldbeeld.
Een van relatie en wederkerigheid met het leven om ons heen.
*Bron: Wikipedia

Nienke Hilhorst